Gebelik ve Bağışıklama
Gebelik döneminde uygulanabilecek aşıların sayısı, gebeliğin natüründen, doğasından kaynaklanan bir şekilde azdır. Bizim gebelik döneminde uygulayabildiğimiz ya da önerdiğimiz 2 tane aşı var. Uygulanabilecek aşılardan bir tanesi, grip aşısı diğeri tetanoz aşısıdır.
Gebeliğin 2. ve 3. trimesteri eğer grip hastalığının yoğun görüldüğü sezonlara denk geliyorsa, hamile grip aşısıyla aşılanabilir. Kural olarak gebeliğin ilk 3 ayında yani ilk trimesterında ne ilaç ne de aşı uygulamayı- çok zorunlu olmadıkça- annenin ve bebeğin hayatını kurtaracak bir hamle olmadığı sürece uygulamamaktayız. Gebeliğin 2. ya da 3. döneminde dediğim gibi gebeliğin bu dönemleri özellikle grip salgını gibi bir döneme denk geliyorsa, gribin yoğun olduğu bir sezona denk geliyorsa, hamile grip aşısıyla aşılanabilir. Grip aşıları cansız aşılardır: Anneye ve bebeğe bir zarar vermesi beklenmez. İkinci uygulanması gerekilen, dikkat edilmesi gerekilen, bir konu tetanoz aşılamasıdır, bağışıklamasıdır.
Erişkin bağışıklama programında ilk dönem tetanoz aşısı tamamlandıktan sonra her 10 yılda bir tetanoz aşısının tekrarı önerilir. Eğer çocukluk döneminde primer aşınızı tamamladıysanız ve 10 yıl içinde tetanoz bağışıklaması yaptırdıysanız, gebelik döneminde herhangi bir aşılamaya ihtiyacınız yoktur. Ancak 10 yıllık süreyi eğer geçirdiyseniz ve gebelik söz konusu olduysa gene 2. ya da 3. trimesterında tek doz rapel aşınızı yaptırabilirsiniz. Bunun dışında eğer gebelik dönemi öncesinde çocukluk çağlarında primer aşılama dediğimiz şemayı tamamlamadıysanız, gebelik döneminde hekiminiz tarafından size 3 doz aşılama mutlaka önerilecektir. Bu, şu anda Sağlık Bakanlığımızın da uyguladığı ve destelediği bir politikadır. Bizim gebelik döneminde anne adayına ve çocuğu korumak için kullanabildiğimiz aşılar ve şema programları bunlardır.
Gebelerde Oluşabilecek Enfeksiyonlar Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Gebelik dönemi değişen fizyolojik koşullar, hormonel durum ve annenin içinde bulunduğu pozisyon nedeniyle bazı enfeksiyon hastalıklarına ve sezonel enfeksiyon hastalıklarına açık bir durumdur. Gebe de diğer kişilerde olduğu gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, vajinal bir enfeksiyon, pnömoni (zatürre) gibi tüm enfeksiyon hastalıkları gebelik döneminde gelişebilir . Bizim için önemli olan konu gebenin tedavisinde kullanacağımız ajanlardır. Bunları seçerken, bu ajanları seçerken gebenin üzerinde ve fetüs üzerinde, doğacak çocuk üzerinde toksik olmamasını biz ön plana alırız. Burada kullandığımız bir sıralama, bir skala mevcuttur.
Bizim gebe tedavisinde antibiyoterapi olarak seçtiğimiz ilaçlar, B grubu dediğimiz gebeye zarar vermesi beklenmeyen, daha önceki çalışmalarda, daha önceki klinik gözlemlerde gebede kullanıldığında bir problem yaşanmadığını düşündüğümüz ilaçları gebelerin enfeksiyon tedavilerinde kullanmaktayız. Burada en önemli konu anneye ve bebeğe zarar vermeyecek daha önceki klinik deneyimlerle ispatlanmış antibiyotik grubunun seçilmesidir.
Gebelik için Risk Yaratabilecek Enfeksiyonlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler Korunma Yöntemleri
Gebelikten önceki dönemde primer aşılama şemasının tamamlanmış olması rahat bir gebelik geçirilmesi için önemlidir. Erişkin bağışıklama dönemine gelene kadar hepatit A, hepatit B ve kızamıkçık başta olmak üzere bir çok bağışıklama programı uygulanır.
Gebelik döneminde özellikle vurgulamak istediğim aşılama, kızamıkçık aşılamasıdır. Bu, canlı bir aşı olduğu için bunu gebelik döneminde uygulama şansımız maalesef yok. Kızamıkçık aşısının yapılmasını takiben ki su çiçeği aşılaması da böyledir, canlı aşılardır.1 aylık süreç içerisinde gebeliğin oluşmamasını biz hastalarımıza tavsiye ederiz. Bu hastalıklar, eğer gebelik döneminde kişiye bulaşacak olursa ve bu hastalığı geçirecek olurlarsa, bebek üzerinde önemli yan etkileri, önemli malformasyonlara neden olabilecek hastalıklardır. Bu yüzden gebelik öncesi bazı taramalar rutin olarak yapılmaktadır.
Kişilerin, bu hastalığı geçirip geçirmediğine ve bazı hastalıklara karşı bağışıklığı olup olmadığına dair taramaların hiç bir şekilde atlanmaması gerekmektedir. Bunun dışında toksoplazma gibi, CMV (sitomegalavirüs) gibi, herpes simplex virüs 2 (uçuk) gibi gebede bulunabilecek ve çocuğu etkileyebilecek olan enfeksiyon hastalıkları da mevcuttur. Ancak bunlar için bizim kullandığımız bir bağışıklama programı ya da bir koruyucu önlem şu an için mevcut değildir. Ancak bu durumların tespitinde izlediğimiz bazı yollar mevcuttur. Bu yüzden gebelik öncesi dönemde bağışıklamanın nasıl yapıldığı, gebenin hangi hastalıklara karşı korunabilir olduğu mutlaka hekimle birlikte karşılıklı olarak tespit edilmeli.
Eğer bağışık olmayan bir durum varsa ve planlı bir gebelik ise bu hastalıklara karşı mutlaka bağışıklama şemasının tamamlanması bizler tarafından önerilmektedir.
Gebelik Mantar ve Üriner Sistem Enfeksiyonları
Gebelerde üriner sistem enfeksiyonlarının diğerlerinden tek bir farkı var: Normalde erişkinlerde bakteri üriyi tedavi etmeyiz yani tam idrar tetkikindeki herhangi bir şikayete yol açmayan bakteriyi tedavi etmeyiz, özel durumlar dışında. Ama gebelik bizim tedavi ettiğimiz durumlardan bir tanesidir. Onun erken doğuma sebebiyet verebildiği için.
Gebelikte önemli problemlerden bir tanesi üriner sistem enfeksiyonlarıdır. Üriner sistem enfeksiyonları basit bir sistitten komplike pyelonefrit dediğimiz böbreklerinde tutulduğu yüksek ateş, yan ağrısıyla seyreden tabloyla, bir spektrumda karşımıza çıkabilir. Hatta hiçbir probleme neden olmadan tamamen tetkik yaptırırken tam idrar tetkikinde bakteriye rastlanması ve buna ait izlerin rastlanmasıyla ilgili bir durum önümüze çıkabilir. Normalde özel durumlar haricinde erişkin hastalarda bakteri üri dediğimiz idrarda bakteri bulunması durumu tedavi edilmez. Yalnız gebelik bunların istisnasını oluşturur.
Gebelik döneminde bakteri orada kolonizasyon seviyesinde bulunsa bile tedavi etmeye çalışırız. Çünkü bu durum erken doğumu bu durum tetikleyebilir. Tedavide altın kural daha önce de bahsettiğim gibi vereceğimiz antibiyotiğin, vereceğimiz tedavinin bebek üzerinde teratojenite bir tepkisinin olmamasıdır. Yani B grubunda kabul ettiğimiz bir ilaç olmasıdır. Tedaviyi bu koşul ve kurallar altında düzenleriz.
Comments