Hamilelik süreci bütün kültürlerde, toplumlarda önemli bir süreç olarak görülür. Hamileliğin yarattığı sonuçlar, toplum ve kültürden bağımsız olarak önem arz edebilse de, bu sonuçların ne şekilde olacağı o toplumun çeşitli özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Özellikle kadın erkek rolleri, ekonomik refah seviyesi, toplumsal huzur ve aile içi dinamikler anne adayının psikolojisi üzerinde etkili olabilecek faktörler olarak sayılabilir.
• Hamileliğin yarattığı fiziksel ve ruhsal sıkıntılar ile eşinin yardımı olmadan başa çıkamayan anne adaylarının hamilelik sürecinde daha olumsuz bir duygu duruma sahip olması, daha stresli olması beklenebilir. Diğer bir taraftan, ev içinde ve hamileliğin yarattığı durumlar üzerinde sorumluluklar alan bir baba adayı, anne adayının stres ile başa çıkmasına yardımcı olacağı gibi, zor zamanlarda dayanabileceği bir sosyal destek anlamına gelebilir. Bu açıdan toplumda erkeğe verilen aile içindeki rol kritik önem taşır.
• Yeni doğacak çocuk aynı zamanda yeni harcamalar anlamına gelir. Böyle durumlarda ailenin ekonomik durumu, devletlerin sağlık ve ekonomi politikaları anne adayının kaygı seviyesi üzerinde belirleyici etkiye sahip olabilir. Ekonomik sorunlar yaşayan anne adayı, stresli ve fiziksel olarak yorucu işlerde çalışmak ya da ekonomik sorunlar çerçevesinde takıntılı düşüncelere kapılıp kaygılanmak gibi durumlar ile karşı karşıya kalabilir. 1999 yılında Tayland’da yapılan bir araştırma, ekonomik faktörlerin bebek üzerindeki etkisini de gözler önüne sermiştir. Bu araştırma sonuçlarına göre düşük gelirli ailelerin çocuklarının doğum kiloları normal sınırın altında kalabilmektedir.
• Toplumsal huzur ve barış, anne adayının psikolojisini olumlu yönde etkileyebilecek bir durum olarak değerlendirilebilir. Toplumsal huzur ve barışın olduğu bir toplum, anne adayının kendi hayatı üzerindeki kaygılarının azalmasına, doğacak çocuğunun geleceği için daha az endişlenmesine ve dolayısıyla hem anne hem bebek için daha sağlıklı bir hamilelik sürecine tekabül eder.
• Anne adayının aile içinde fiziksel ya da ruhsal olarak yıpranması, hamilelik ile birlikte hormonları ve ruh hali bir hayli değişen anne adayının psikolojik durumunu olumsuz etkileyebilecek bir diğer etkendir. Psikolojik sıkıntılar yaşayan annenin karnındaki bebeğin, bu sıkıntılardan etkilenebileceğini de göz önünde bulundurmakta fayda var. 2012 yılında Schetter ve Tanner tarafından yayınlanan makaleye göre, hamilelik sırasında annede oluşan kaygı bozuklukları erken doğuma ve bebeğin sinirsel gelişiminde geriliklere yol açabilmektedir.
Ayrıca hamilelik süresince yaşanan depresyonun bebeğin düşük kiloda doğmasına sebep olabileceği vurgulanan bir diğer noktadır. Anne adayının yakın akraba ve çevresinden göreceği destek, stresle daha iyi başa çıkmasına ve hamilelik sürecini daha mutlu geçirmesine yardımcı olabilir. Mutlu ve stressiz geçen bir hamilelik sürecinin, çocuğun sağlıklı gelişimi için de gerekli olduğu düşünülebilir.
Referans: Socioeconomic and work related determinants of pregnancy outcome in southern Thailand / Pitchaya Tuntiseranee, Jorn Olsen, Virasakdi Chongsuvivatwong, Somnuek Limbutara
Anxiety, depression and stress in pregnancy: implications for mothers, children, research, and practice / Christine Dunkel Schetter, Lynlee Tanner