Uterus yani rahim dik pozisyonda veya öne doğru veya arkaya doğru olabilir. Kadınların yaklaşık %70-80'inde rahim öne doğru, %20'sinde ise arkaya doğru durmaktadır. Bu durumun herhangi bir korku yaratmasına gerek yoktur. Rahimin ters durması, anormal bir durum değildir.
* Resimdeki kesik çizgilerle izlenen öne dönük rahim (antevert uterus), kırmızı boyalı izlenen ise arkaya dönük rahim (retrovert uterus)'dur.
Rahimin Ters Durmasının Nedenleri Nelerdir?
Kadınların çoğunda bu durum genetiktir. Yani yapısal olarak rahim bu pozisyondadır, tamamen normal bir durumdur.
Bazı kadınlarda ise, doğum gibi rahmin arkaya dönük olmasına neden olabilecek bazı durumlar saptanabilir. Bu tür durumlar saptanmadığı sürece rahmin arkaya dönük olması normal bir vücut değişkenliği olarak kabul edilir ve herhangi bir sakıncası olmadığı için bir tedavi de gerektirmez. Gebelikte rahmi yerinde tutan bağlarda gevşeme olacağı için doğumdan sonra uterus geriye dönük bir pozisyon alabilir.
Menopozdan sonra da rahmi yerinde tutan bağlar gerginliğini kaybeder ve rahim geriye dönük pozisyonda olabilir.
Rahim etrafında karında geçirilen bazı enfeksiyonlar (pelvik enflamatuar hastalık, PID) veya endometriozis veya geçirilmiş ameliyatlar gibi yapışıklık yapabilen faktörler de bu duruma neden olabilir.
Rahime yakın bulunan karında içerisindeki bazı kitleler veya kistler de rahmi geriye doğru iterek bu duruma sebep olabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Yukarıda anlatıldığı gibi sebep olan bir hastalık yoksa yapısal olarak rahim geriye dönükse bu genellikle bir şikayete sebep olmaz. Nadiren ilişki sırasında veya adet sırasında ağrı gibi şikayetler yaratabilir. Nadiren sırt ağrısı, tampon kullanırken ağrı oluşması gibi şikayetler de olabilir.
Tanısı ve Tedavisi Nasıldır?
Rahmin hangi pozisyonda olduğu, genellikle muayene sonucunda anlaşılmaktadır. Ultrasonda rahmin pozisyonu öne yada arkaya doğru olduğu izlenebilmektedir.
Muayenede retrovert uterus saptanması durumunda buna sebep olabilecek yukarıda anlatılan hastalıklardan birisi varsa (endometriozis gibi) bunun tedavisi yapılmalıdır fakat çoğunlukta olduğu gibi bir nedeni olmadan geriye dönük saptanan uteruslarda herhangi bir tedavi gerekemez.
Dizleri göğüse çekerek yapılan egzersizler rahmi normal pozisyonuna doğru iterek şikayetlerde geçici bir rahatlama sağlayabilir.
Vajina içeisine yerleştirilen pesser denen aletler retrovert uterusa bağlı şikayetleri azaltmak için denenmişlerdir. Fakat çok etkili olamamıştır.
Arkaya dönen uterusu normal pozisyonuna getirmek için bazı ameliyatlar da denenmiştir fakat günümüzde kesinlikle yapılmayan ameliyatlardır.
Rahmin arkaya dönük olması kısırlığa neden olur mu?
Retrovert uterus saptanan pek çok kadın bu durumdan endişe eder fakat rahmin geriye dönük olması herhangi bir şekilde kısırlığa (infertiliteye) sebep olmaz. Bu kadınlarla rahmin öne dönük olduğu kadınlar arasında gebelik açısından bir fark saptanmamıştır. Rahmi geriye dönük bir kadının gebe kalmasında problem varsa bunun sebebi başka bir patolojidir, araştırılması gerekir.
Rahmin arkaya dönük olması normal doğuma engel olur mu?
Engel olmaz. Gebeliğin ilk aylarından sonra rahim büyüdükçe geriye dönük olma durumu düzelir ve rahmi öne dönük hastalarda olduğu gibi düz pozisyona gelir.